اثر تیمارهای شیمیایی و آنزیمی بر ارزش غذایی، فراسنجه‌های تولید گاز و قابلیت هضم تفاله گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاهی

زمینه مطالعاتی: یکی از راه‌های افزایش ارزش غذایی خوراک‌های با کیفیت پایین در دام‌های نشخوار کننده استفاده از روش‌های فیزیکی و شیمیایی برای عمل‌آوری آن‌هاست. هدف: اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺟﻬﺖ بررسی ارزش غذایی و فراسنجه‌های تولید گاز و قابلیت هضم تفاله گوجه فرنگی با اعمال تیمارهای مختلف شیمیایی (اتوکلاو، 3 درصد اوره و 3 درصد اوره + اتوکلاو) و آنزیمی (در دو سطح 5/0 و 1 درصد) در ﺷﺮاﯾﻂ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. روش کار: علاوه بر ترکیبات شیمیایی (ماده خشک، پروتئین خام، دیواره سلولی و خاکستر)، فراسنجه‌های حداکثر تولید گاز، سرعت تولید گاز، زمان تاخیر، قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم دیواره سلولی و انرژی قابل متابولیسم اندازه‌‌گیری شد. نتایج:  ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺧﺎم در تیمار شاهد، و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ آن در تیمار اوره 3 درصد (به ترتیب 8/256 و 343 گرم در کیلوگرم ماده خشک) ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ (05/0>P). ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻧﺎﻣﺤﻠﻮل در ﺷﻮﯾﻨﺪه ﺧﻨﺜﯽ (دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ)، در بین تیمارهای اعمال شده در تیمار شاهد و اتوکلاو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ (05/0>P). تیمار آنزیم یک درصد بالاترین پتانسیل تولید گاز و کوتاه‌ترین فاز تاخیر را در طی 144 ساعت انکوباسیون داشت (05/0>P). ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﻮارشﭘﺬﯾﺮی ﻣﺎده آلی در تیمار اوره 3 درصد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ (05/0>P). ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﮔﻮارشﭘﺬﯾﺮی دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ و ضریب تفکیک، در تیمار اوره 3 درصد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ، در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻮده ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و اﻧﺮژی ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ تیمار آنزیم یک درصد ﺑﻮد. نتیجه‌‌گیری کلی: ﺑﻪﻃﻮرﮐﻠﯽ، ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎﯾﯽ مانند قابلیت هضم ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی، ضریب تفکیک و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎیی ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦﻃﻮر ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی ﮐﺮد ﮐﻪ تیمارهای اوره 3 درصد و آنزیم در سطح ﯾﮏ درصد باعث افزایش قابلیت هضم تفاله گوجه فرنگی شده است.